تورم فوق خالص یا هسته اصلی (supercore inflation) چیست؟ و چرا اهمیت دارد؟

Supercore Inflation به معنای تورم هسته‌ای اصلی است. این اصطلاح برای توصیف نرخ تورم کالاها و خدمات استفاده می شود و تغییرات قیمت مواد غذایی، انرژی و مسکن در آن لحاظ نمی شود، این شاخص شامل کالاهایی مانند لباس، خودرو، خدمات آموزشی و بهداشتی است.

در محاسبه تورم خالص (Core CPI) قیمت غذا و انرژی حذف می‌شود زیرا این دو بخش معمولاً نوسانات بیشتری دارند و ممکن است بر سایر بخش‌ها تأثیر بگذارند. در تورم هسته اصلی قیمت مسکن نیز علاوه بر موارد قبل لحاظ نمی شود. تورم هسته‌ اصلی از این جهت برای بانک‌های مرکزی و سیاست‌گذاران پولی مهم است زیرا به آنها کمک می‌کند تا روندهای زیربنایی تورم را بهتر شناسایی کنند. اگر تورم هسته‌ اصلی افزایش یابد، ممکن است نشان‌دهنده فشارهای تورمی گسترده‌ تر در اقتصاد باشد.

 فدرال رزرو به چه چیزی نگاه می کند؟

به طور سنتی تمرکز بانک های مرکزی بزرگ مثل فدرال رزرو بر CORE CPI  و CORE PCE بوده است اما در حال حاضر بر مقوله‌ تورم خالص اصلی (یا ابر هسته‌ای) یا به عبارتی بر هزینه نیروی کار متمرکز است، بنابراین بانک مرکزی می‌تواند تأثیر دستمزدها را بر قیمت‌ها بهتر ارزیابی کند.

در شرایط امروز ایالات متحده، تورم ابر هسته ای بیشتر منعکس کننده قیمت خدمات است، مانند خدمات ارائه شده توسط وکلا، لوله کش ها، باغبان ها و آرایشگران که سرسختانه بالا باقی مانده اند. این معیار تورم قیمت مواد غذایی، انرژی و مسکن که همه آنها در چند سال گذشته نوسانات قیمتی غیرمرتبط با چرخه تجاری معمولی، مانند تاثیر همه‌گیری بر زنجیره تامین و پیامدهای جنگ اوکراین را نشان داده‌اند را مستثنی می‌کند.

بنابراین تا زمانی که شاهد یک بازار کار فشرده و رقابتی هستیم، شرکت ها مجبور به پرداخت دستمزدهای بالاتر برای حفظ کارمندان می شوند و این به نوبه خود باعث می شود که شرکت ها این هزینه های نیروی کار بالاتر را به مصرف کنندگان نهایی منتقل کنند. این باعث افزایش تورم و تشویق افزایش بیشتر دستمزدها می شود. به عبارتی قیمت خدمات به این دلیل افزایش می یابد که مصرف کنندگان آنها را بر کالاها ترجیح می دهند و کمبود نیروی کار باعث افزایش دستمزدها می شود که نهایتا به مصرف کننده منتقل می شود.

در اوایل مارس 2023 ، جروم پاول، رئیس فدرال رزرو، گفت “تورم خالص اصلی باید برای بازگرداندن ثبات قیمت ها کاهش یابد و خاطرنشان کرد که رشد دستمزد برای کارگران خوب است، اما تنها در صورتی که تورم را افزایش ندهد!” وی همچنین عنوان کرد  که فدرال رزرو نمی تواند آنفولانزای پرندگان را کنترل کند، اما می تواند نرخ بهره را افزایش دهد تا رشد کسب و کار، هزینه مصرف کننده و هزینه نیروی کار را کاهش دهد!

در حالی فدرال رزرو از supercore به عنوان یک معیار کلیدی استفاده می کند که این موضوع منتقدان بسیاری دارد زیرا غذا، انرژی و مسکن نیز در سبد مصرفی خانوار ها قرار دارد و ما به اینها نیاز داریم!

چرا باید به تورم هسته اصلی اهمیت بدهیم؟

تصمیمات نرخ بهره فدرال رزرو در ماه های اخیر محرک اصلی نوسانات بازار،  نرخ بهره مانند وام مسکن و … بوده است. فدرال رزرو از اوایل سال 2022 تاکنون بارها نرخ بهره را افزایش داده است تا تورم فزاینده را رام کند و هزینه وام گرفتن برای هر چیزی از وام مسکن گرفته تا کارت های اعتباری را افزایش دهد،  زیرا قرار است از نظر تئوری مردم را به پس انداز تشویق کند و نه خرج کردن و باعث کاهش رشد اقتصاد شود، بنابراین با توجه به تمرکز فدرال رزرو بر روی تورم خدمات آنها همچنان می‌توانند نرخ‌ها را افزایش دهند حتی اگر هزینه‌های مسکن و اجاره‌ بها شروع به کاهش کنند.

اقتصداد دانان اذعان دارند تا زمانی که تورم ابر هسته ای بالا بماند، فدرال رزرو باید به استفاده از ابزارهای سیاستی خود برای کاهش این اقدامات ادامه دهد که در برخی مواقع این سیاست ممکن است به ایجاد رکود اقتصادی تمام شود.

با توجه به آخرین آمارها، نرخ تورم هسته‌ای اصلی (Supercore Inflation) در چند کشور به شرح زیر است:

جالب است بدانید تورم هسته‌ای اصلی طی یک سال گذشته در اکثر اقتصادهای پیشرفته جهان افزایش قابل توجهی داشته است و در آمریکا طی 12 ماه منتهی به ژانویه 2023 میلادی برابر با 5.6 درصد بوده است. این رقم بالاترین نرخ تورم هسته‌ای در آمریکا از سال 1983 تاکنون محسوب می‌شود.

جمع بندی

یاد گرفتیم که تمرکز تورم هسته اصلی روی قیمت خدمات که به طور مداوم بالا بوده اند می باشد پاول، رئیس فدرال رزرو،  بر روی این معیار برای ارزیابی بهتر تورم دائمی بالا زوم کرده است اما برخی از اقتصاددانان به دلیل اینکه قیمت های بالای هر کالا و خدماتی بر مردم نیز تأثیر می گذارد در مورد استفاده از این فاکتور قانع نشده اند.

• این شاخص تورم توسط بخش خصوصی در آمریکا تهیه می‌شود و از سال 1995 محاسبه می‌گردد.
• تورم هسته‌ای اصلی عمدتاً شامل کالاهای بادوام مصرفی (مانند لوازم خانگی، اتومبیل و لباس) و خدمات (مانند اجاره‌بها، خدمات تفریحی، بهداشت و مراقبت‌های پزشکی و آموزش) می‌شود.
• تورم هسته‌ای اصلی معمولاً کمتر از تورم کلی است زیرا نوسانات قیمت مسکن، مواد غذایی و انرژی را حذف می‌کند.
• تورم هسته‌ای اصلی نشان‌دهنده فشارهای تورمی درون زا و ساختاری در اقتصاد است در حالی که تورم کلی ممکن است تحت تأثیر شوک‌های بیرونی مانند قیمت انرژی نیز باشد.
• افزایش تورم هسته‌ اصلی می‌تواند نشانه‌ای از گرم شدن بازار کار و افزایش فشارهای تورمی باشد.
• بانک مرکزی آمریکا اغلب تورم هسته‌ اصلی را برای تنظیم سیاست‌های پولی خود مد نظر قرار می‌دهد.
• برخی اقتصاددانان تورم هسته‌ اصلی را شاخص بهتری نسبت به تورم کلی برای پیش‌بینی روندهای تورمی می‌دانند.
• در طول سال‌های اخیر، تورم هسته‌ای اصلی در آمریکا معمولاً در محدوده 2 تا 3 درصد بوده است.
• افزایش تورم هسته‌ای به بیش از 4 درصد به طور معمول نگرانی سیاست‌گذاران پولی را برمی‌انگیزد.