شاخص قیمت مصرف کننده چیست؟

شاخص قیمت مصرف کننده (CPI) اندازه گیری ماهانه قیمت کالاها و خدمات در ایالات متحده است. گزارشی از افزایش قیمت ها (تورم) و کاهش قیمت ها که هر دو می­توانند به اقتصاد سالم آسیب بزنند.

نکات کلیدی

• شاخص قیمت مصرف کننده اثر تورم و کاهش تورم را بر اقتصاد اندازه گیری و گزارش می­کند.اداره آمار نیروی کار Bureau of Labor Statistics(BLS)،CPI را محاسبه و درصد تغییرات را منتشر می­کند.
• فدرال رزرو از CPI استفاده می­کند تا تعیین کند که آیا سیاست های اقتصادی را برای جلوگیری از تورم اصلاح کند یا خیر.
• اداره آمار نیروی کار (BLS) درصد تغییر را از ماه گذشته یا سال گذشته منتشر می کند. به عنوان مثال افزایش تورم 0.1 درصد در شاخص از اکتبر تا نوامبر، کمتر از ماه قبل بود، تورم سالانه نسبت به نوامبر 2021، 7.1 درصد افزایش یافته است.

تعریف و مثالی از محاسبه شاخص بهای مصرف کننده

CPI شاخصی است که اقتصاددانان بوسیله آن برای رصد تغییرات قیمت در یک سبد از کالاها و خدماتی که مصرف‌کنندگان شهری خریداری می‌کنند، استفاده می نمایند. فدرال رزرو تغییرات قیمت ها را برای اطمینان از پایدار ماندن رشد اقتصادی بررسی می­کند. همچنین در صورت تشخیص تورم یا کاهش تورم بیش از حد، از ابزارهای سیاست پولی برای مداخله استفاده می­کند (هدف تورمی معمولا 2 درصد در سال در نظر گرفته می شود)

اداره آمار کار شاخص بهای مصرف کننده را با گرفتن میانگین وزنی هزینه یک سبد کالا در یک ماه معین و با تقسیم آن بر هزینه وزنی همان سبد در ماه قبل محاسبه می­کند. سپس این درصد را در 100 ضرب می­کند تا عدد شاخص را بدست آورد.

اصطلاح شاخص بهای مصرف کننده (CPI) و تورم (inflation) اغلب به جای یکدیگر استفاده می شوند زیرا تورم درصد افزایش یا کاهش شاخص بهای مصرف کننده در یک دوره زمانی معین است.

 CPI چگونه عمل می کند

شاخص قیمت مصرف کننده نشان دهنده قیمت­های مقطعی کالاها و خدماتی است که معمولاً توسط خانوا­رهای شهری خریداری می شود. این قیمت های مقطعی حدود 93 درصد از جمعیت ایالات متحده را در بر می گیرد، شامل یک نمونه ای از 14500 خانواده و 80000 قیمت کالاهای مصرف‌کننده است.

مسکن (که توسط اداره آمار نیروی کار سرپناه نامیده می­شود) مهم ترین عامل تاثیرگذار در محاسبه شاخص بهای مصرف کننده است. سرپناه از مفهوم «معادل محل سکونت اولیه مالک  (owner’s equivalent of primary residence) استفاده می‌کند، و مبلغی را در محاسبات وارد می کند که صاحبان خانه برای اجاره خانه‌های خود بدون اثاثیه و بدون وسایل برقی دریافت می‌کنند.  اداره آمار نیروی کار هر ساله صاحبان خانه‌ها را در مناطق مختلف شهری بررسی می‌کند تا این اطلاعات را جمع‌آوری کند و هر ساله یک ششم داده‌ها را جایگزین می‌کند.

محاسبه شاخص بهای مصرف کننده می­تواند به دلیل پایین بودن اجاره بها، حتی زمانی که قیمت مسکن بالا می­باشد، یک تورم کاذب پایین ارائه دهد اجاره‌های پایین می‌تواند ناشی از کمتر شدن اجاره‌ کنندگان و افزایش خانه های خالی باشد، زیرا نرخ‌های بهره پایین باعث خرید خانه‌های بیشتری می‌شود در عین حال، قیمت مسکن به دلیل افزایش فعالیت بازار ممکن است افزایش یابد. به همین دلیل است که CPI هیچ هشداری مبنی بر تورم دارایی در طول حباب مسکن در سال 2005 از خود نشان نداد.

جالب است بدانید که افزایش نرخ بهره ممکن است منجر به کاهش خریداران در بازار و کاهش قیمت مسکن شود. با رقابت بیشتر مردم برای آپارتمان ها، اجاره بها افزایش می­یابد.

شاخص قیمت مصرف کننده شامل مالیات بر فروش است و مالیات بر درآمد و قیمت سرمایه گذاری ها اعم از سهام و اوراق قرضه را در بر نمی­گیرد.

CPI  دو کالا را با نوسانات شدید قیمت اندازه گیری می­کند: مواد غذایی و کامودیتی های انرژی (نفت و بنزین). این محصولات به طور مداوم در بازار کالا معامله می­ شوند. معامله گران می­ توانند بر اساس اخباری مانند جنگ در کشورهای تولیدکننده نفت یا خشکسالی قیمت ­ها را افزایش یا کاهش دهند. که CPI در نهایت این نوسانات قیمت را منعکس می­کند.

شاخص بهای مصرف کننده خالص (core CPI) مشکل نوسانات قیمت­ های بی ثبات مواد غذایی و انرژی را با حذف آن ها حل می­کند. فدرال رزرو هنگام تصمیم گیری برای افزایش نرخ وجوه فدرال (نرخ بهره برای وام های شبانه بین بانک ها) CPI خالص را در نظر گرفته است. به دلیل بی ثباتی قیمت مواد غذایی، نفت، گاز و با توجه به اینکه ابزارهای فدرال رزرو در این مورد دیر عمل می کنند، به کارگیری core CPI بسیار سودمند واقع خواهد شد.

چگونه CPI بر فدرال رزرو تأثیر می­گذارد

فدرال رزرو از CPI برای تعیین اینکه آیا سیاست­های اقتصادی برای جلوگیری از تورم نیاز به اصلاح دارند یا خیر استفاده می­کند.

زمانی که نرخ تورم بسیار بالاست، از سیاست پولی انقباضی برای کاهش رشد اقتصادی استفاده می‌کند. و نرخ وجوه فدرال را تغییر می­دهد تا دریافت وام را سخت و پر هزینه کرده و بدین وسیله عرضه پول را کاهش می­دهد. و نهایتا کاهش رشد و کاهش تقاضا فشار نزولی بر قیمت ها وارد کرده و این امر اقتصاد را به نرخ رشد اقتصادی سالم 2 تا 3 درصد در سال باز می‌گرداند.

اداره کار یک ماشین حساب دستی برای سنجش تورم منتشر می کند که شما می­توانید از آن برای سنجش ارزش دلار از سال 1913 تاکنون بهره ببرید. این ماشین حساب با استفاده از میانگین تورم، ارزش دلار را برای شما مشخص می­کند.

چگونه CPI بر سایر سازمان های دولتی تأثیر می­گذارد

دولت فدرال از شاخص بهای مصرف کننده برای بهبود مزایای دریافت کنندگان بیمه تامین اجتماعی و سایر سازمان­ های دولتی که کمک­ های مالی ارائه می­دهند، استفاده می­کند.

چگونه CPI بر مسکن و سرمایه گذاری تاثیر می­گذارد

صاحبان خانه­ ها برای تعیین افزایش اجاره بها در قراردادهای آتی از پیش بینی­ های شاخص بهای مصرف کننده بهره می­ برند.

افزایش CPI می تواند قیمت اوراق قرضه را نیز کاهش دهد. سرمایه گذاری­ های با درآمد ثابت معمولا در طی مدت تورم ارزش خود را از دست می­دهند. در نتیجه سرمایه گذاران برای جبران کاهش این ارزش، بازدهی بالاتری را در این سرمایه گذاری­ ها مطالبه می­کنند. این تقاضای بازدهی می‌تواند نرخ بهره را افزایش دهد، که پس از آن، هزینه‌ های کسب‌ وکارهایی را که برای توسعه وام قرض می‌کنند، افزایش می‌دهد. اثر خالص کاهش درآمد است که می­تواند بازار سهام را تحت فشار قرار دهد

به عنوان مثال نرخ سالانه تورم در ایالات متحده نشان می دهد که نوسانات تورمی در سالیان گذشته بسیار شدیدتر بوده  است. به طور مثال در سال 1946 تورم به  14.4 درصد رسید و آخرین باری که به این میزان نزدیک شد در سال 1974 بود که به 11.1 درصد رسید  این در حالی بود که میزان رشد اقتصادی در آن سال 0.5 درصد کاهش یافت. شرایطی که در آن نرخ تورم رو به افزایش باشد و رشد اقتصادی کاهش یابد به رکود تورمی منجر می­شود.

تورم منفی  بین سال‌های 1930 و 1933 رخ داد. قیمت‌ها در سپتامبر 1932 در مقایسه با سپتامبر 1931 به میزان 10.7 درصد کاهش یافت. کنگره دو سال پیش با وضع قانون اسموت-هاولی با ایجاد یک جنگ تجاری سبب کاهش قیمت ها و تشدید رکود بزرگ شد.

مزایای CPI

شاخص بهای مصرف کننده میزان تورم را که یکی از بزرگ ترین تهدیدها برای یک اقتصاد سالم محسوب می ­شود، اندازه گیری می ­کند. اگر میزان درآمد با افزایش قیمت ها همسو و هماهنگ نباشد، تورم سبب کاهش استانداردهای زندگی می­شود و هزینه های زندگی نیز در طول زمان روند افزایشی خواهد داشت.

نرخ تورم بالا می­ تواند به اقتصاد آسیب برساند، چرا که تمامی هزینه ­ها افزایش می­ یابد با افزایش هزینه ها تولید کنندگان کمتر تولید می کنند و حتی ممکن است مجبور به تعدیل نیرو و اخراج کارگران شوند. CPI  رصد و تخمین همه این عوامل را برای ما امکان پذیر می سازد.

تفاوت بین شاخص قیمت مصرف کننده و شاخص تولید ناخالص داخلی

شاخص قیمت مصرف کننده تورم را از بعد مصرف کننده گان اندازه گیری می­کند، در حالی که شاخص تولید ناخالص داخلی طیف وسیع تری از تاثیرات تورمی را اندازه گیری می­کند و با درنظرگرفتن تاثیر بر نهادها مانند دولت­ها، بواسطه این شاخص مقایسه سالیانه تولید ناخالص داخلی آمار و اطلاعات دقیق ­تری ارائه می ­دهد.

کدام نهاد دولتی ایالات متحده مسئولیت محاسبه و گزارش CPI را بر عهده می­گیرد؟

اداره آمار کار (BLS) داده ­های CPI را محاسبه و گزارش می­کند. داده­ هایی که برای محاسبه CPI استفاده می­شود از اداره سرشماری گرفته می­شود.