تولید ناخالص داخلی (GDP) چیست؟

تولید ناخالص داخلی کلیدی ترین پارامتر برای ارزیابی‌های یک اقتصاد است و عملا رشد اقتصادی در گرو رشد تولید ناخالص داخلی است و برابر است با: مجموع ارزش محصولات نهایی تولید شده توسط بنگاه های اقتصادی فعال در کشور در دوره ای معین (ماهیانه،  سالیانه، فصلی)، به بیان دیگر، ارزش پولی خالص تمامی کالاها و خدمات تولید شده در داخل مرزهای یک کشور. برای تخمین میزان رشد GDP و ارتباط این شاخص با شاخص مدیران خرید میتوانید مقاله ارتباط رشد تولید ناخالص داخلی و شاخص PMI را در سایت ما مطالعه کنید.

GDP شامل انواع محصولات مشهود مانند خوراکی‌ها، پوشاک، خودرو و خدمات مانند آرایش و پیرایش، خشک‌شویی، پزشکی می شود. همچنین لازم به ذکر است که کالاها یا خدماتی که به طور رسمی ردپایی از آن ها در تعاملات اقتصادی وجود ندارد در GDP وارد نمی شوند. برای نمونه کالاهایی که به شکل غیرقانونی تولید می‌شوند (مانند مواد مخدر و…)، کالاهای دست دوم و…

این پارامتر برای اولین بار در سال ۱۹۳۷، در گزارشی به کنگره ایالات متحده در پاسخ به رکود بزرگ توسط سیمون کوزنتس به نام تولید ناخالص داخلی یا همان GDP ارائه شد.

شاخص GDP و اقتصاد یک کشور

مقدار تولید ناخاص داخلی یا همان  GDP در واقع نشان دهنده مقدار فعالیتهای اقتصادی، محصولات تولیدی، خدمات و دیگر تعاملات اقتصادی است که با واحد پولی (ریال، دلار) نشان داده می شود. پس میزان بالای آن نشان دهنده وضعیت مناسب یک اقتصاد است. شاخص GDP در واقع درصد تغییر GDP در دوره جاری (ماه جاری، سال جاری) نسبت به دوره های پیشین را نشان می دهد که افزایش آن  نشانگر رشد یک اقتصاد و کاهش آن شناسانگر رکود اقتصادی خواهد بود.

شاخص GDP و ارز یک کشور

 تغییر مثبت یا بیش از انتظار برای یک دوره جاری، نشان دهنده افزایش و رشد فعالیت های اقتصادی یک کشور که به معنای افزایش معاملات و تقاضای ارز رایج آن کشور که موجب رشد ارزش آن ارز می شود و همچنین کاهش و یا مقدار منفی شاخص GDP به معنای رکود اقتصادی یک کشور است که موجب کاهش  معاملات ارز رایج و متقابلا کاهش ارزش ارز آن کشور خواهد شد.

شاخص GDP درهنگام انتشار خبر

• اعلام بیشتر از حد انتظار به معنای اقتصاد قوی تر از حد انتظار است که می تواند موجب سرازیر شدن پول به آن اقتصاد و رشد ارز مربوطه پس از انتشار شاخص شود.
• اعلام کمتر از حد انتظار به معنای اقتصاد ضعیف تر از حد انتظار است که می تواند موجب کاهش قیمت ارز پس از انتشار شاخص شود.

محاسبه تولید ناخالص داخلی به روش جمع ارزش افزوده درتولید یک محصول

ارزش افزوده یک محصول برابر است با ارزش(قیمت) آن کالا منهای ارزش (هزینه) کالاها یا خدمات در مراحل طی شده تا تولید آن.  هر محصول تولید شده باید چندین فرآیند را تا مرحله نهایی طی کند. برای مثال نان که یک محصول نهایی است در ابتدا گندم بوده و سپس طی فرایندهایی به آرد و نان تبدیل می‌شود.

گندم از همان ابتدا گندم بوده و ارزش تولیدی آن هماند قیمت گندم یعنی 1000 به ازای هر کیلو است اما آرد تنها 200 تومان و نان تنها 300 تومان ارزش ایجاد کرده است و نکته قابل توجه اینکه،  در قیمت نهایی نان تمام ارزش های افزوده مراحل میانی، یعنی آرد و گندم دیده شده است، یعنی قیمت نهایی یک کالا مجموع ارزش افزوده خود کالا و مراحل پیشین است، پس مجموع ارزش کالاهای تولیدی یک جامعه، مجموع ارزش افزوده های تولید در همان جامعه است. پس به بیان ساده با محاسبه کل ارزش محصولات تولیدی در داخل مرزهای یک کشور، در واقع GDP محاسبه شده است هر چه این مقدار بیشتر یا رو به رشد باشد نشان دهنده، رشد اقتصادی است.  روش های دیگری برای محاسبه تولید ناخالص داخلی وجود دارد همانند مخارج، درآمد که همگی به مقدار برابر می رسند و تنها در روش متفاوتند.